روسیه
کشور روسیه RUSSIA
کشور روسیه که وسیع ترین کشور جهان است ‘ در شمال آسیا و خاور اروپا جای دارد. این کشور از شمال به اقیانوس منجمد شمالی (شمالگان) ‘ از خاور به اقیانوس آرام ‘ از جنوب به کشورهای کره شمالی ‘ چین ‘ مغولستان ‘ قزاقستان ‘ دریای خزر ‘ آذربایجان و گرجستان و از غرب به دریای سیاه و کشورهای اوکراین ‘ روسیه سفید (بیلاروس) ‘ لاتویا ‘ استونی ‘ فنلاند و نروژ محدود است .
___________________________________________________
نام رسمی کشور روسیه: فدراسیون روسیه
نام محلی کشورروسیه: روسیا
اسامی دیگر: __
پایتخت کشور روسیه: مسکو
تاریخ استقلال کشور روسیه: دارای قدمت تاریخی
روز ملی کشور روسیه: دوازدهم ژوئن
نوع حکومت کشور روسیه: جمهوری چند حزبی فدرال با ۲ مجلس قانونگذاری از سال ۱۹۹۱
رئیس حکومت کشور روسیه: رئیس جمهور : ولادیمیر پوتین از سال ۲۰۰۰ به مدت ۴ سال
رئیس دولت کشور روسیه: نخست وزیر : میخایل کاسیانئف از سال ۲۰۰۰
قوه مقننه: قانون اساسی سال ۱۹۹۳ ‘ دومای دولتی ( مجلس سفلی) با ۴۵۰ عضو و شورای فدراسیون با ۱۷۸ عضو به مدت ۴ سال
عضویت در سازمانهای بین المللی: سازمان ملل متحد ‘ اونکتاد ‘ یونیسف ‘ فائو ‘ یاا آ ‘ ایبرد ‘ ایکاتو ‘ ایفک ‘ ایلو ‘ ایمف ‘ ایمو ‘ ایتو ‘ یونسکو
یونیدو ‘یوپو ‘ وهو ‘ ویپو ‘ ومو ‘ ویپو ‘ سازمان تجارت جهانی ‘آپک ‘ شورای اروپا’ گروه ۸ ‘ سیس ‘ اوسه
جمعیت کشور روسیه
مساحت کشور روسیه: ۴۰۰’۰۷۵′ ۱۷۰ کیلومتر مربع ( اولین کشور جهان)
جمعیت کشور روسیه: ۰۰۰’۹۰۰’۱۴۶ نفر در سال ۲۰۰۰ ( هفتمین کشور جهان)
تراکم جمعیت کشور روسیه: ۸/۶ نفر در کیلومتر مربع
پیش بینی جمعیت(۲۰۲۵): ۱۳۷/۹ میلیون نفر
جمعیت شهری(۱۹۹۸): ۷۷%
رشد سالانه جمعیت(۲۰۰۰_۱۹۹۵): ۲/.-%
زمان دوبرابر شدن جمعیت: ؟
توزیع سنی(۱۹۹۸): زیر ۱۵ سال ۱۸/۸% ۲۹_۱۵ سال ۲۲/۲% ۵۹_۳۰ سال ۴۰/۷% بالای ۶۰ سال ۱۸/۳%
توزیع جنسی(۱۹۹۸): مرد ۴۶/۷۶% زن ۵۳/۲۴%
امید به زندگی(۱۹۹۹): زنان ۷۲/۷ سال مردان ۶۱/۸ سال
میزان تولد در هر هزار نفر(۱۹۹۹): ۹ نفر
میزان مرگ و میر در هر هزار نفر(۱۹۹۹): ۱۳/۸ نفر
مرگ و میر کودکان در هر هزار تولد(۱۹۹۹): ۲۱/۱ نفر
رشد طبیعی جمعیت در هر هزار نفر(۱۹۹۹): ۴/۸ نفر
دلایل عمده مرگ و میر در کشور روسیه
دلایل عمده مرگ و میر در هر صدهزار نفر(۱۹۹۶): بیماریهای گردش خون ۷۴۹ نفر بافت های بدخیم ۲۰۳ نفر حوادث ‘ مسم.میت و درگیری ۱۸۵ نفر بیماریهای تنفسی ۵۷ نفر بیماریهای گوارشی ۳۷۸ نفر بیماریهای عفونی و انگلی ۱۹ نفر
میانگین زایمان زنان بارور(۱۹۹۹): ۱/۳ نفر
مرگ و میر مادران در هر هزار نفر: ۵۰ نفر
میزان ازدواج در هر هزار نفر: ۵/۸ مورد
میزان طلاق در هر هزار نفر: ۳/۴ مورد
نژاد/ملیت(۱۹۹۲): روس ۸۶/۶ % تاتار ۳/۲% اوکراینی ۱/۳% چوواش ۹/.% باشقیر ۷/.% چچن ۶/.% موردویایی ۵/.%
دین(۱۹۹۰): ارتدوکس روس ۱۶/۳% مسلمان ۱۰% پروتستان ۹/.% یهودی ۴/.% بقیه (اکثرا بدون دین) ۷۲/۴%
زبان و خط: روسی ( زبان رسمی ) خط: سیریلی
شهرهای مهم (۱۹۹۸): سنت پترزبورگ نیژنی نوو گورود نووسیبیرسک یکاترینبورگ سامارا اومسک چلیابینسک قازان
بنادر مهم کشور روسیه: سنت پترزبورگ (خلیج فنلاند) مورمانسک (دریای بارنتز) آرخانگلسک (درای سفید)
اقتصاد و دارایی کشور روسیه
واحد پول کشور روسیه: روبل(rub) = 100 کوپک یک دلار = ۲۷۹۵ روبل یک روبل = ۲۸۶/۲ ریال
درآمد بودجه(۱۹۹۸): ۶۵۷۱۰۰ میلیارد روبل
هزینه بودجه(۱۹۹۸): ۷۵۳۰۰۰ میلیارد روبل
تولید ناخالص ملی(۱۹۹۸): ۷۷۶’۳۳۱ میلیون دلار
منشاء تولید ناخالص ملی(۱۹۹۸): کشاورزی ۷/۳% صنعت ۳۵/۳% خدمات ۵۷/۴%
میزان سرمایه گذاری خارجی: ؟
بدهی خارجی(۱۹۹۸): ۱۶۴ میلیارد دلار
کمک های خارجی ۰۱۷/۲’۱+ میلیون دلار
میزان پس انداز ناخالص داخلی نسبت به تولید ناخالص داخلی(۱۹۹۸): ۲۱/۲%
نرخ تورم کشور روسیه
نرخ تورم کشور روسیه: (میانگین سالانه ۹۸_۱۹۹۰) : ۲۳۰/۹% (۱۹۹۹۸): ۱۱/۶% ۲۰۰۰: ۲۰/۲%
محصولات کشاورزی(۱۹۹۹): سیب زمینی ۰۰۰’۲۰۰’۳۱ تن گندم ۰۰۰’۹۶۰’۳۰ تن سبزیجات ۰۰۰’۴۰۰’۱۵ چقندرقند ۰۰۰’۲۰۰’۱۵ جو ۰۰۰’۶۰۰’۱۰ جو دو سر ۰۰۰’۸۰۰’۴
چاودار ۰۰۰’۷۸۰’۴ دانه آفتابگردان ۰۰۰’۲۰۰’۴ ذرت ۰۰۰’۰۷۰’۱ ارزن ۹۲۴۰۰۰ نخود ۶۸۰۰۰۰ گندم سیاه ۵۷۸۰۰۰ برنج ۴۴۴۰۰۰
کاربری زمین(۱۹۹۴): کشاورزی ۷/۷% مرتع ۵/۲% جنگل ۴۴/۹% سایر موارد ۴۲/۲%
تعداد دام زنده(۱۹۹۹): گاو ۰۰۰’۶۳۴’۲۸ راس خوک ۰۰۰’۳۰۰’۱۷ گوسفند ۰۰۰’۶۵۰’۱۳ راس
تولید چوب: ۰۰۰’۶۰۰’۱۱۵ متر مکعب
صید ماهی(۱۹۹۸): ۸۵۳’۶۶۱’۴ تن
تولید مرغ(۱۹۹۹): ۰۰۰’۰۰۰’۳۵۰ قطعه
تولید تخم مرغ(۱۹۹۹): ۰۰۰’۸۵۳’۴۱ تن
تولیدات معدنی و صنعتی کشور روسیه
تولیدات معدنی(۱۹۹۷): نیکل ۰۰۰’۰۰۰’۲۶۰تن سنگ کروم ۰۰۰’۰۰۰’۱۵۱ سنگ آهن ۰۰۰’۸۰۰’۷ تن
تولیدات صنعتی(۱۹۹۶): فولاد خام ۲۵۳’۴۹ هزار تن آهن خام ۰۷۹’۳۷۰ ورق فولادی ۳۹۰۰۰ سیمان ۲۷۷۹۲ کوه معدنی ۹۰۷۶ اسید سولفوریک ۵۷۶۴ الیاف مصنوعی ۲۱۶ هزار تن الیاف پنبه ای ۰۰۰’۰۰۰’۱۲۰’۱ متر مربع
انرژی/میزان تولید(میزان مصرف) برق (۱۹۹۹): ۰۰۰’۰۰۰’۲۰۰’۸۲۷ کیلووات ساعت (۱۹۹۶) لیگنیست ۰۰۰’۶۰۰’۹۳ تن نفت خام (۱۹۹۸) ۰۰۰’۰۰۰’۱۷۵’۲ بشکه (۱۹۹۶):۰۰۰’۰۰۰’۳۱۵’۱ فراورده های نفتی (۱۹۹۶) ۰۰۰’۸۸۴’۱۵۷ تن
نیروی کار: جمعیت فعال اقتصادی (۱۹۹۸): ۰۰۰’۵۷۲’۷۲ نفر نسبت نیروی کار به کل جمعیت :۴۹/۵% میزان مشارکت مردان: ۷۳/۲% زنان ۴۷/۱% میزان بیکاری (۱۹۹۹):۱۳/۳% ۲۰۰۰: ۱۰/۲%
توزیع نیروی کار(۱۹۹۸): کشاورزی ۱۳% صنعت ۳۰/۷% خدمات ۵۶/۳%
نیروی دفاعی: جمعیت خدمت نظام وظیفه: نیروی زمینی ۱۸ ماه نیروی دریایی ۲۴ ماه تعداد نفرات ارتش (۱۹۹۸):۱۰۰’۰۰۴’۱ نفر
نیروی زمینی ۳۴/۶% نیروی دریایی ۱۷/۱% نیروی هوایی ۱۸/۴% بقیه ۲۹/۹% سرانه هزینه دفاعی (۱۹۹۷):۲۸۳ دلار
واردات(۱۹۹۸): ۵۶/۸ میلیارد دلار شامل: ماشین الات و تجهیزات حمل ونقل ۲۳/۹% مواد غذایی ۱۷/۵% مواد شیمیایی ۱۰/۳% فلزات آهنی و غیر آهنی ۴/۶% چوب و تولیدات چوبی ۲/۶% سوخت و روغنهای روانکاوی ۲/۵% از آلمان ۱۱/۹% روسیه سفید ۱۱/۱% اوکراین ۷% امریکا ۶/۳% قزاقستان ۴/۹% فنلاند ۳/۵% لهستان ۳/۱% فرانسه ۲/۸%
صادرات(۱۹۹۸): ۷۴/۸ میلیارد دلار شامل سوخت و روغنهای روانکاری ۳۶/۴% فلزات آهنی و غیر آهنی ۱۹/۳% ماشین الات و تجهیزات حمل و نقل ۹/۲% مواد شیمیایی ۷/۳% قفلزات قیمتی ۵/۴% تولیدات جنکگل داری ۴/۵% به اوکراین ۸/۳% آلمان ۸/۲% روسیه سفید ۷/۱% امریکا ۶/۲% چین ۴/۸% هلند ۴/۷% ایتالیا ۴/۴% قزاقستان ۳/۳%
تراز بازرگانی کشور روسیه
تراز بازرگانی ۱۹۹۳ ۱۹۹۴ ۱۹۹۵ ۱۹۹۶ ۱۹۹۷ ۱۹۹۸
میلیون دلار ۱۱۴۹۱+ ۱۷۰۲۴+ ۲۰۱۵۱+ ۱۹۷۷۱+ ۱۴۷۳۱+ ۱۵۱۶۴+
درصد کل ۱۴/۹% ۱۴/۴% ۱۴/۲% ۱۲/۶% ۹/۱% ۱۱/۴%
شاخص قیمت ها و درامدها ۱۹۹۱ ۱۹۹۲ ۱۹۹۳ ۱۹۹۴ ۱۹۹۵ ۱۹۹۶
شاخص قیمتهای مصرفی ۱۹۲/۷ ۲۸۰۰ ۲۷۹۰۰ ۱۱۲۱۰۰ ۲۲۱۳۰۰ ۲۶۹۵۰۰
شاخص درامد ماهانه ۱۸۰/۹ ۱۹۷۸ ۱۹۳۶۱ ۷۱۴۹۴ ۱۰۱۷۰۰ ۲۶۴۰۰۰
ویژگیهای خانوار: میانگین اندازه خانوار:۲/۸ نفر
جهانگردی درامد: ۶۹۰۰ میلیون دلار هزینه ها: ۱۰۱۱۳ میلیون دلار
حمل و نقل و ارتباطات کشور روسیه
راه(۱۹۹۷): ۷۱۹’۵۷۰ کیلومتر
راه اهن(۱۹۹۸): ۱۵۱۰۰۰ کیلومتر
تعداد اتومبیل(۱۹۹۷): ۶۰۰’۶۳۱’۱۷ دستگاه
تعداد کامیون و اتوبوس: ۹۰۰’۹۰۵’۴ دستگاه
کشتی بالای صد تن: ۴۵۴۳ فروند
فرودگاه کشور روسیه: ۷۵ فرودگاه
روزنامه: ۲۸۵ روزنامه
مجلات ادواری: ۲۷۵۱ عنوان
کتاب ۲۳۷’۳۶ عنوان
رادیو(۱۹۹۷): ۰۰۰’۵۰۰’۶۱ گیرنده رادیویی
تلویزیون(۱۹۹۸): ۰۰۰’۰۰۰’۶۲ گیرنده
تلفن(۱۹۹۸): ۰۰۰’۰۳۱’۲۹ خط تلفن
تلفن همراه(۱۹۹۹): ۷۴۷۰۰۰
رایانه شخصی: ۰۰۰’۰۰۰’۶ دستگاه
اینترنت(۱۹۹۸): ۰۰۰’۰۰۰’۱ کاربر
آموزش و بهداشت کشور روسیه
سطوح آموزشی تعداد مراکز آموزشی تعداد معلمین تعداد دانش اموزان نسبت دانش آموز به معلم
ابتدایی(۱۹۹۹) ۶۱۳’۶۹ ۰۰۰’۸۱۱’۱ ۹۰۰’۹۶۶’۲۱ ۱۲/۱
و متوسطه
فنی و حرفه ای ۳۵۹۰ ? ۰۰۰’۶۷۶’۱ ?
عالی ۹۱۳ ۴۰۰’۲۸۲ ۹۰۰’۵۹۷’۳ ۱۲/۷
میزان با سوادی(۱۹۹۸): افراد بالای ۱۵ سال : ۹۹/۴% مردان ۹۹/۸% زنان۹۹/۲%
میزان تحصیلات افراد بالای ۲۵ سال: ؟
تعداد پزشک(۱۹۹۸): ۰۰۰’۶۸۲ نفر
تعداد تخت بیمارستان(۱۹۹۸): ۰۰۰’۷۳۱’۱ تخت
تعداد مبتلایان به ایدز: افراد صفر تا ۴۹ ساله: ۴۰۰۰۰۰ نفر
تعداد مبتلایان به سل(۱۹۹۷): در هر صد هزار نفر ۸۲/۳ نفر
سرانه مصرف روزانه کالری(۱۹۹۸): ۲۸۳۵ کالری مصرف پروتئین: ۹۰ گرم مصرف چربی:۸۱ گرم
محیط زیست و توسعه انسانی کشور روسیه
میزان جنگل زدائی سالانه: (۱۹۹۰_۱۹۸۰): ؟ (۱۹۹۵_۱۹۹۰): صفر
سرانه کاغذ مصرفی برای چاپ و نوشتن(۱۹۹۷): ۵/۲ کیلوگرم برای هر نفر
تولید سالانه گاز دی اکسید کربن(۱۹۹۶): ۱۵۸۲/۱ میلیون تن
شاخص توسعه انسانی(۱۹۹۸):» ۷۷۱/. (شصت و دومین کشور جهان)
__________________________________________________________
روسیه را از نظر جغرافیایی می توان به پنج منطقه به شرح زیر تقسیم نمود:
۱_منطقه اروپایی یا غنی ترین منطقه کشور که بین مرزهای غربی و کوههای اورال (مرز طبیعی و قراردادی میان قاره های آسیا و اروپا) جای دارد ‘ دشت بسیار پهناوری است که رودهای ولگا ‘ دن و دنیپر آن را مشروب می سازد.
۲_منطقه کوهستانی اورال از شمال به جنوب ممتد است و از نظر مواد معدنی و نفت ‘ عمده ترین منطقه روسیه محسوب می گردد. بلندترین نقطه این منطقه به نام کوه نارودنایا ۱۸۹۵ متر ارتفاع دارد.
۳_ منطقه سیبری که بین کوههای اورال و اقیانوس آرام و در سرتاسر شمال قاره آسیا جای دارد و یکی از غنی ترین نواحی کشور از نظر منابع معدنی به شمار می رود. پراکندگی و کمبود جمعیت از خشونت اقلیم آن حکایت دارد و رودخانه های ینی سی ‘ اوب ‘ ایرتیش ‘ آنگارا ‘ تونگوسکا ‘ آمور ‘ لنا و کولیما ‘ عمده ترین رودهای آن به شمار می آیند.
منطقه قفقاز روسیه
۴_ منطقه قفقاز ‘ استپ پهنائوری است که در شمال کوههای قفقاز و میان دریاهای سیاه و خزر واقع شده و بلندترین نقطه کشور روسیه به نام کوه البروس در کوههای همین منطقه جای دارد و چای ‘ انگور و مرکبات از محصولات کشاورزی آن محسوب می شوند.
۵_منطقه آسیای مرکزی که از دشتهای پهناور و استپ های وسیع و کوههای نسبتا مرتفع سایان غربی و شرقی ‘ یابلونووی ‘ استتانوری و شانگپای تشکیل شده و غلات و سیب زمینی ‘ چغندرقند ‘ پنبه و میوه از فراورده های کشاورزی آن است.
رودهای کشور روسیه
رود ینی سی با درازای ۵۸۷۰ کیلومتر ‘ طویل ترین رود آن به شمار می رود ورود ولگا با ۳۶۹۰ کیلومتر طول ‘ طویل ترین رود اروپا است. دریاچه بایکال به وسعت ۳۴۱۴۰ بزرگترین دریاچه روسیه و در عین حال بزرگترین دریاچه آب شیرین آسیا است. دریاچه لادوگانیز بزرگترین دریاچه اروپا محسوب می شود.
کشور روسیه از نظر منابع زیر زیر زمینی یکی از غنی ترین کشورهای جهان است و نفت ‘ زغال سنگ ‘ آهن ‘ مس ‘ روی ‘ سرب ‘ بوکسیت ‘ منگنز و قلع از عمده ترین کانی های آن است . شهر چلیابینسک که در انتهای جنوبی کوههای اورال واقع است از نظر تشعشات رادیو اکتیویته ناشی از نشت کارخانه پلوتونیوم یکی از آلوده ترین نواحی روسیه محسوب می گردد. از سوی دیگر فضولات واحدهای صنعتی تعهدیدی برای دریاچه بایکال بوده و رودها و آبهای سطحی را به شدت آلوده کرده و محیط زیست را در معرض تهدید شدید قرار داده است.
اقلیم کشور روسیه
اقلیم روسیه عمدتا قاره ای خشک همراه با زمستانهای سرد و تابستانهای معتدل تا مایل به گرم
می باشد. زمستانهای طولانی و سرد و سرمای شدید نواحی شمالی و اعتدال نسبی آب و هوا
در نواحی مرکزی و جنوبی و بارندگی متوسط تا کم از ویژیگیهای اقلیمی سرزمین پهناور روسیه است.
تاریخچه کشور روسیه
نخستین اقوامی که در روسیه امروزی و روسیه سفید (بیلاروس) و اوکراین سکنی گزیدند سکوت ها
و سرمت ها بودند و هون ها و آوارها و گوت ها و مجارها از اقوام بعدی به شمار می رفتند. اسلاوها از
سده سوم تا سده هفتم میلادی در نواحی میان دریای بالتیک و دریای سیاه و رود وگا استقرار یافتند و
اسلاوهای جنوبی تحت استیلای خزرها که در غرب دریای خزر تا سواحل دریای سیاه می زیستند قرار
گرفتند. در سده نهم میلادی گروهی از بازرگانان اسکاندیناوی از راه رود دنیپر به دریای سیاه رسیدند و با
دولت روم شرقی ببه داد و ستد پرداختند.
در سال ۸۶۲ میلادی روریک ‘ از رهبران وارانگیان ‘ شهر نوگورود را تصرف نمود و آن را به شاهزاده نشین
نووگورود بزرگ مبدل کرد و اولین سنگ بنای روسیه را پایه گذاری نمود . اولگ ‘ جانشین روریک پایتخت
خود را به کیف منتقل نمود که تا سال ۱۱۶۹ همچنان برقرار بود.نام روس از اسم وارانگیان یا وارگ ها
گرفته شد و به سرزمین مسکونی آنان اطلاق گردید و سپس به قلمرو و دولت مسکو نیز تعلق گرفت.
اسلاوهای شرقی در زمان اولگ متحد شدند و ایگور جانشین او به قسطنطنیه حمله کرد و با امپراتور
روم شرقی پیمانهایی منعقد نمود.
تجزینه امیرنشینها
طی سالهای ۹۶۴ تا ۹۷۲ میلادی سویاتوسلاو ‘ دوک نشین کیف را به قدرت و عظمت رسانید و قلمرو خود را از نووگورود تا رود دانوب ئر غرب و رود ولگا در شرق گسترش داد. ولادیمیر اول کلیسای ارتدوکس شرقی را مذهب رسمی قرارداد و با مرگ او دولت کیف به امیر نشین های چندی تجزیه شد. امیرنشین کیف در سال ۱۱۶۹ مغلوب امیرنشین سوزدال شد و پایتخت به ولادیمیر انتقال یافت. پس از انحطاط مملکت کیف ‘ مغولان به آن نواحی حمله ور شدند و باتوخان سراسر روسیه را به تصرف درآورد و شهر پسکوف را تاراج نمود و مملکت اردوی زرین را که تا سال ۱۲۴۰ دوام آورد ‘ تاسیس نمود و شهر سرای را به پایتختی برگزید.
همزمان سوئدی ها ‘ توتونی ها به روسیه حمله ور شدند ولی با ایستادگی مردانه آلکساندر نفسکی روبرو شدند و در سال ۱۲۴۰ شکست خوردند و به سوئد بازگشتند. در سده چهاردهم میلادی بخشی از غرب روسیه ضمیمه لیتوانی گردید. در اوایل سده چهاردهم میلادی ‘ مرکز کلیسای روسیه به مسکو منتقل شد و ایوان اول در سال ۱۳۲۸ بر اهمیت مسکو افزود. در سال ۱۳۸۰ دیمیتری دونسکوی تاتارها را در نزدیکی رود دن شکست داد و مقدمه رهایی روسیه از سلطه تاتارها را فراهم نمود و مسکو عنوان مهین دوک نشین یافت.
شورش و آشوب کشور روسیه در سال ۱۶۰۵
ایوان سوم در سالهای ۱۴۶۳ و ۱۴۷۴ دوک نشین های یاروسلاول ‘ نووگورود و روستوف را ضمیمه مسکو کرد و دوران گسترش و روتنق این شهر آغاز گردید . وی آن قسمتهایی از روسیه را که لیتوانی تصرف کرده بود ‘ باز پس گرفت و در سال ۱۴۸۰ خود را از قید اطاعت اردوی زرین هم آزاد کرد. جانشین او واسیلی سوم که در ۱۵۰۵ قدرت را به دست گرفت نیز به توسعه و عمران مسکو ادامه داد.
ایوان چهارم یا ایوان مخوف که از ۱۵۳۰ تا ۱۵۸۴ سلطنت کرد ‘ برای نخستین بار خود را تزار نامید و بر وسعت روسیه از هر سو افزود. وی در سال ۱۵۵۲ قازان و در ۱۵۵۷ آستراخان را تسخیر کرد و از نفوذ اشراف کاست. پس از او پسرش فئودور اول و بعد از او بوریس گودونوف قدرت را بهدست گرفتند. گودونوف کلیسای روسیه را از کلیسای روم جدا کرد و سیبری غربی و استپ های جنوبی را ضمیمه روسیه نمود. با مرگ گودونوف در سال ۱۶۰۵ شورش و آشوب همه جا را فراگرفت.
در سال ۱۶۱۲ یکی از امرای روس به نام میخائیل رومانوف مسکو را گرفت و به تزاری روس منصوب گردید و خاندان رومانوف را که تا انقلاب اکتبر سال ۱۹۱۷ دوام آورد ‘ تاسیس نمود. طی سالهای ۱۶۵۴ تا ۱۶۶۷ روسیه علیه سوئد و لهستان جنگید و اوکراین خاوری را ضمیمه خاک خود کرد. خاندان رومانوف روسیه را به یک کشور کاملا سلطنتی مبدل کردند و روسیه را از نظر اقتصادی و اجتماعی به پیشرفتهای شایان توجهی نایل نمودند و با شرکت در عملیات پویشی و اکتشافی بر وسعت خاک روسیه افزودند و سیبری را پوییدند و منابع زیر زمینی آن را کشف و استخراج کردند و با کشورهایی چون بریتانیا و هلند به داد و ستد پرداختند.
سلطنت پتر کبیر بر کشور روسیه
در زمان چهارمین تزار از خاندان رومانوف یعنی پتر اول ‘ معروف به پتر کبیر که در ۱۶۸۹ به سلطنت رسید روسیه به کل دگرگون شد . او در جهت نوین سازی کشور تلاش فراوان کرد و ارتش روسیه را سازمان دهی نمود و سیستم اداری را تغییر داد و مرزهای روسیه را از مسکو به آنجا منتقل نمود و روسیه را در شمار کشورهای مقتدر اروپا دراورد و خود را امپراتور روسیه نامید. پتر کبیر در سال ۱۷۲۵ درگذشت. جانشینان او لیاقت چندانی نداشتند و یکی پس از دیگری سلطنت نمودند.
کشور روسیه در زمان کاترین
در سال ۱۷۶۲ کاترین دوم که آلمانی تبار بود ‘ زمام امور روسیه را در دست گرفت. در دوره او روسیه به بزرگترین و مقتدرترین دولت اروپایی مبدل گردید. او لهستان را تجزیه کرد و شبه جزیره کریمه را ضمیمه خاک روسیه نمود و با نبردهای متعددی که با امپراتوری عثمانی کرد ‘ خاک روسیه را هرچه بیشتر وسعت بخشید وی را از سلطنت خلع کردند و کشتند و الکساندر اول پسرش را به پادشاهی برگزیذدند.
وی تا سال ۱۸۲۵ بر روسیه سلطنت کرد ‘ چندبار با سپاهیان فرانسه به فرماندهی ناپلئون جنگید و سرانجام او را شکست داد و در سال ۱۸۱۴ همراه دیگر سران متخاصم فاتحانه وارد پاریس شد. در زمان او گرجستان و فنلاند و بسارابی نیز به تصرف روسیه درآمد. در سال ۱۸۲۵ برادرش نیکولای اول به سلطنت روسیه رسید و تا سال ۱۸۵۵ با خودکامگی تمام بر کشور حکومت کرد و همین کار با پیدایش نهضت های آزادیخواهی و تشکیل گروههای تروریستی انجامید.
امپراتوری الکساندر دوم بر کشور روسیه
در سال ۱۸۵۵ الکساندر دوم که مردی آزادی خواه و خیر اندیش بود و به امپراتوری روسیه رسید . اقدامات اصلاحی او رضایت گروههای ناراضی را فراهم نیاورد و در سال ۱۸۸۱ توسط گروههای تروریستی به قتل رسید. با روی کار آمدن الکساندر سوم که مردی متعصب و خودکامه بود نارضاییها شدت یافت و نهضت های مارکسیستی به مرور شکل گرفت . الکساندر سوم در سال ۱۸۹۴ درگذشت و پسرش نیکولای دوم جای او را گرفت. وی که مردی ظاهرا دموکراو اصلاح طلب بود در جنگ سال ۱۹۰۵ با ژاپن شکست خورد و اغتشاش و شورش از هر سو خودنمایی کرد و نیکولای دوم را وادار به برقراری نظام پارلمانی یادوما نمود.
تشکیل جمهوری شوروی روسیه
با شروع جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۴ روسیه دوشادوش متفقین علیه آلمان و اتریش وارد جنگ شد و در غالب جبهه ها شکست خورد و نارضایتی ها را تشدید نمود. نهضت های مردمی به شورشهای مسلحانه انجامید و در سال ۱۹۱۷ به اوج خود رسید و شهر پتروگکراد به تصرف کارگران اعتصابی درآمد و نیکولا را در سوم مارس ۱۹۱۷ وادار به استعفاء نمود و کرنسکی رهبر آزادیخواهان که وزارت جنگ را در اختیار داشت ‘ زمام امور را در دست گرفت ولی با مخالفت شدید بلشویک ها روبرو گردید.
لنین و بلشویکها
لنین رهبر بلشویک ها که به تازگی از آلمان وارد روسیه شده بود مخالفت خود را با تشکیل دولت سرمایه داری اعلام داشت و فرمان تشکیل حکومت شوراها را صادر نمود. شوراهای مزبور در هفتم نوامبر (۲۷ اکتبر مطابق با تقویم قدیم روسیه )حکومت را در دست گرفتند و تشکیل جمهوری شوروی روسیه به ریاست ولادیمیر ایلیچ لنین اعلام داشتند و بلشویک ها با آلمان پیمان صلح برست لیتوفسک را امضاء نمودند . آنان جنگ های داخلی را که از ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰ به درازا کشید به وسیله ارتش سرخ مهار کردند و تمام مخالفان چه کمونیست و چه غیر کمونیست کردند و تمام مخالفان چه کمونیست و چه غیر کمونیست از جمله تزار و خانواده او را از میاتن برداشتند و یا از کشو فرار دادند.
در سال ۱۹۲۲ پیمان اتحاد میان جمهوریهای شوروی سوسیالیستی روسیه ‘ اوکراین ‘ روسیه سفید و ماوراء قفقاز برقرار گردید و کشور اتحاد جماهیر شوروی پا به عرصه حیات گذارد. لنین در ژانویه سال ۱۹۲۴ درگذشت و ژوزف استالین پس از پیروزی بر رقبای خود دبیر کلی حزب کمونیست شوروی را برعهده گرفت و با قدرت و اختناق هرچه تمام تر بر کشور حکومت کرد. وی در سال ۱۹۴۱ سمت نخست وزیری کشور شوروی را نیز عهده دار شد. در جنگ جهانی دوم نخست با آلمان نازی پیمان دوستی و عدم تعرض منعقد نمود و براساس آن کشورهای بالتیک و مولداوی را در اختیار گرفت.
حمله آلمان به کشور روسیه
آلمان بدون رعایت پیمان مزبور در ژوئن ۱۹۴۱ و بدون اعلان جنگ به کشور شوروی حمله کرد و در زمانی کوتاه تا حومه مسکو پیشروی نمود. ولی در دسامبر ۱۹۴۱ با حملات متقابل ارتش سرخ روبرو شد و ناچار به عقب نشینی گردید و سرانجام تسلیم متفقین شد. اگرچه پیروزی در جنگ به قیمت جان میلیون ها تن روسی و ویرانی شهرها و تاسیسات کشور تمام شد ‘ ولی در پایان جنگ ‘ اتحاد شوروی بر سرتاسر اروپای شرقی مسلط گردید و احزاب کمونیست کشورهای این نواحی را دست نشانده خود کرد و جنگ سرد میان بلوک شرق به سرپرستی اتحاد جماهیر شوروی و بلوک غرب به رهبری دولت امریکا را به همراه آورد. استالین در سال ۱۹۵۳ درگذشت و مالنکوف به نخست وزیری رسید و دبیرکلی حزب کمونیست اتحاد شوروی به نیکیتا خروشچف واگذار شد.
وی اعمال استالین را مورد انتقاد قرار داد و حتی جسد استالین را از مقبره لنین به در آورد و به گورستان قهرمانان جنگ منتقل نمود. روسیه در سال ۱۹۵۳ اولین بمب ئیدروژنی خود را آزمایش کردو در سال ۱۹۵۷ اولین ماهواره جهان بنام اسپوتنیک ۱ از سوی اتحاد شوروی به مدار زمین فرستاده شد. در ۱۹۵۹ مه نورد روسیه در مدار ماه قرار گرفت و در سال ۱۹۶۱ نخستین انسان به نام یوری گاگارین به فضا فرستاده شد.
برکناری خروشچف
خروشچف در سال ۱۹۶۴ از کار برکنار شد و اندکی بعد لئونید برژنف به دبیرکلی حزب کمونیست اتحاد شوروی منصوب شد و آلکسی کاسیگین سمت نخست وزیری شو.روی را عهده دار گردید و از ۱۹۶۵ به بعد از مبارزات ضد استالینی متوقف گردید و دیکتاتوری استبدادی مجددا بر شوروی حاکم شد.در سال ۱۹۷۵ کنفرانس هلسینکی برگزار شد و طی آن غرب مرزهای اروپای شرقی پس از جنگ را به رسمیت شناخت. در سال ۱۹۷۲ ریچارد نیکسون رئیس جمهور وقت امریکا از مسکو دیدن کرد و نخستین قرارداد محدود سازی سلاح های استراتژیک (سالت ۱) بین دو ابر قدرت به امضاء رسید و قرارداد سالت ۲ نیز در ژوئن ۱۹۷۹ میان برژنف و جیمی کارتر رئیس جمهور امریکا امضاء گردید. .
تهاجم اتحاد شوروی به افغانستان به تیرگی روابط میان دو ابر قدرت افزود و قرارداد سالت ۲ ملغی شد. برژنف در نوامبر ۱۹۸۲ درگذشت و یوری آندروپوف به دبیر کلی حزب کمونیست انتخاب گردید و در پی تقویت مبانی اقتصادی شوروی برآمد ولی پیش از اینکه موفق به عملی شود ‘ در فوریه ۱۹۸۴ درگذشت و میخائیل گورپاچف اداره امور حزب و اتحاد شوروی را بر عهده گرفت و امید زیادی را در میان مردم برای اجرای اصلاحات اساسی به وجود آورد.
ریاست جمهوری گرومیکو بر کشور روسیه
گورپاچف ‘ نخست تغییراتی در کادر رهبری حزب کمونیست و دولت شوروی به عمل آورد و گرومیکو را به ریاست جمهوری برگزید و ادوارد شواردنادزه را به وزارت خارجه منصوب کرد و دست به کار اصلاحات اساسی شد. انفجار نیروگاه چرنوبیل در اوکراین ‘ گورپاچف را به گزینش سیاست گلاسنوست مصمم ساخت و آزادی بیان و انتقاد از نظم سیاسی و اداری کشور را پیشه نمود و از روشنفکران حمایت کرد و آندری ساخاروف فیزیکدان ناراضی معروف را به کشورش بازگردانید.
همزمان ‘ اصلاحات اقتصادی یا پروستروئیکا را آغاز نمود ‘ در اثر آن اختناق خاموش مانده بود ‘ شروع به خودنمایی کرد. جمهوریهای بالتیک در اعلام حق حاکمیت ملی پیشگام شدند و لیتوانی در مارس ۱۹۹۰ اعلام استقلال کرد و در مه ۱۹۹۰ بوریس یلتسین به ریاست شورای عالی فدراسیون روسیه برگزیده شد و در اکتبر همان سال جمهوری فدرایتو روسیه اعلام موجودیت کرد.
گورباچوف و کشور روسیه
گورپاچف در صحنه سیاست خارجی کشور نیز بیکار ننشست و با دیدارهای مکرر خود با رونالد ریگان رئیس جمهور وقت امریکا به تخفیف جنگ سرد پرداخت. دو ابر قدرت تا جایی به هم نزدیک شدند که نماینده شوروی در سازمان ملل متحد در مورد حمله متحدین به عراق با دولت امریکا هم آواز شد. کودتای اوت ۱۹۹۱ که با شکست کودتاچیان انجامید
به زندگی سیاسی گورپاچف نیز خاتمه داد و به دنبال آن جمهوری های اتحاد شوروی یکی پس از دیگری اعلام استقلال کردند و رهبران روسیه و اوکراین و روسیه سفید در مینسک ملاقات کردند و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را رسما اعلام نمودند و به جای آن اتحادیه جدیدی از جمهوری های مستقل ایجاد کردند . میخائیل گورپاچف در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱ استعفاء دااد و تمام نهادهای اتحاد جماهیر شوروی تا پایان همان سال منحل گردید و بخش اصلی امکانات ‘ تجهیزات و نهادهای داخلی و بین المللی آن به روسیه انتقال یافت و دفاتر سیاسی شوروی در تمامی کشورهای جهان به مالکیت روسیه درآمد.
اولین انتخاب عمومی و آزاد ریاست جمهوری در سال ۱۹۹۰ کشور روسیه
در سال ۱۹۹۰ بوریس یلتسین به ریاست پارلمان روسیه انتخاب شد و در اولین انتخاب عمومی و آزاد ریاست جمهوری که در ژوئن ۱۹۹۱ برگزار شد به ریاست جمهوری کشور فدراتیو روسیه برگزیده شد و پس از اعلام استعفای رسمی گورپاچف (دسامبر ۱۹۹۱) رسما اداره امور کشور را در دست گرفت. اختلافات شدید میان دومای دولتی و رئیس جمهور ‘ به محاصره پارلمان روسیه توسط قوای ارتش در سال ۱۹۹۳ منجر شد و با تسخیر آن و دستگیری چند تن از اعضای دوما ‘ پارلمان منحل شد .
در ماه ژوئن ۱۹۹۳ با پی گیری یلتسین قانون اساسی روسیه به تصویب رسید و در همه پرسی دسامبر ۱۹۹۳ به تایید مردم رسید . بحران داخلی و احتمال تجزیه فدراسیون جدیدالتاسیس روسیه از جمله نگرانی هایی بود که دولتمردان مسکو را سخت به خود مشغول داشته بود. بطور مثال جمهوری خودمختار چچن که مصرانه خواستار استقلال کامل خود و چدایی از روسیه بود ‘ در سال ۱۹۹۵ با واکنش شدید مسکو روبرو گردید و هزاران چچنی آواره و بی خانمان شدند . در انتخابات ریاست جمهوری ژوئیه ۱۹۹۶ یلتسن مجددا به ریاست جمهوری رسید و یوگنی پریماکوف را به وزارت خارجه منصوب کرد. در مه ۱۹۹۷ یلتسین با رهبران چچن قراردادی منعقد نمود و طی آن به این جمهوری خودمختاری داخلی کامل اعطاء گردید.
بحران های داخلی در کشور روسیه
در طی سالهای ۱۹۹۶ تا ۱۹۹۷ بحران های داخلی ‘ دولتهای روسیه را یکی پس از دیگری به سقوط کشانید و رئیس جمهور را به برکناری و انتصاب نخست وزیران متعدد وادار ساخت. در ماه اوت ۱۹۹۹ استپاشین نخست وزیر برکنار شد و ولادیمیر پوتین به جای او منصوب گردید و از سوی دیگر نهضت آزادیخواهی و نیل به استقلال کامل در جمهوری چچن و داغستان ‘ دولت مرکزی را وادار به مداخله نظامی نموده و به اشغال نظامی چچن انجامید. در ۳۱ دسامبر ۱۹۹۹ ‘ بوریس یلتسین به طور غیر منتظره ای استعفاء داد و نخست وزیر موقتا عهده دار وظایف او شد.
در انتخابات مارس ۲۰۰۰ ‘ ولادیمیر پوتین با کسب ۵۲/۹% آراء دز دور اول به ریاست جمهوری برگزیده شد. در ماه اوت ‘ زیر دریایی اتمی کورسک در آب های دریای بارنتز غرق شد و تمامی ۱۱۸ سرنشین ان کشته شدند. با روی کار آمدن پوتین آرامش نسبی بر فضای سیاسی روسیه سایه افکند و از تنش های اجتماعی و سیاسی به شدت کاسته شد ‘ اما نا آرامی ها در برخی نقاط پیرامونی روسیه ‘ به ویژه جمهوری چچن ادامه یافت و درگیری های پراکنده نظامی از سوی دولت و استقلال طلبان چچنی رخ داد.
در اکتبر سال ۲۰۰۲ بیش از ۴۰ چریک چچنی تئاتر مسکو را به تصرف خود درآوردند و حدود ۷۵۰ تماشاگر حاضر در سالن را گروگان گرفتند . انان در مقابل آزادی گروگانها خواستار تخلیه جمهوری چچن از سربازان روسی شدند ‘ اما پس از مذاکراتی دو روزه ‘ نیروهای ویژه روسی با حمله ای سریع و گسترده تمامی گروگانگیران را با استفاده از گازهای سمی به قتل رساندند. در این حمله علاوه بر گروگانگیران حدود ۱۷۰ نفر از گروگانها نیز در اثر مسمومیت شدید کشته شدند.
اختلافات درونی_میراث تزارها
اتحاد جماهیر شوروی هنگام فروپاشی در اکتبر ۱۹۹۱ ‘ آمیزه ای بود از قومیت ها و ملیت های مختلف و میراثی بود از روزگار سلطه تزارها ‘ تزارهای روسیه برای مهار کردن اقوام مزبور ‘ سیاست روسی کردن آنان را در پیش گرفتند و با تحمیل زبان روسی و رواج مذهب ارتدوکس و اطاعت محض و بی چون و چرا از قدرت مرکزی که بالطبع در شخص تزار تجسم می یافت تا حدی بر آن فائق آمدند .
در انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ و طی جنگهای داخلی ‘ ملیت ها و اقوام مختلف باهم متحد شدند و کشور بزرگ اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را پدید آوردند . سیاست دولت شوروی که برخلاف تزارها ظاهرا بر رعایت عدالت و برابری میان کلیه اقوام و ملل استوار بود تسلط دولت مرکزی بر کلیه جمهوری ها و داوری در اختلافات درونی و قومی آنها را آن هم به صورت نیرومند و در عین حال بی طرفانه ایجاب می کرد ‘ اما به مرور بسوی سیاست تزارها سوق یافت تا جایی که در زمان استالین به اوج فشار خود رسید.
امضاه سند محرمانه بین استالین و هیتلر
جمهوری بالتیک در سال ۱۹۴۰ و بر پایه پیمان محرمانه ای که بین هیتلر و استالین به امضاء رسید
ضمیمه خاک اتحاد جماهیر شوروی گردیدند و افزون بر آن بوکووینا و بسارابی نیز از رومانی جدا شدند
و به شوروی ملحق گردیدند . بعدها دو قسمت اخیر درهم ادغام شدند و جمهوری خودمختار مولداوی را تشکیل دادند.
اتحاد جماهیر شوروی در آغاز از ۱۵ جمهوری شوروی سوسیالیستی تشکیل می شد. بعدها بعضی از جمهوری های
مزبور تجزیه شدند و شمارشان به ۲۰ جمهوری شوروی سوسیالیستی و هشت استان خودمختار (که از
نظر جمعیت و وسعت کوچکتر از جمهوری خودمختار بودند) و ده بخش خودمختار (که از استانهای خودمختار
کوچکتر بودند و بیشتر به گروههای قومی اختصاص داشتند) رسید.
در زمان ریاست جمهوری گورپاچف (سال ۱۹۸۶) کاملا محسوس بود که اختلافات درونی و قومی فقط زمانی
برطرف و آرام می گردد که تغییراتی در سازمان تقسیمات کشوری اتحاد جماهیر شوروی داده شود.بعضی از
جمهوری ها خواهان استقلال و جدا شدن از اتحاد شوروی بودند و بعضی خودمختاری و آزادی بیشتری را خواهان
بودند و بالطبع با واکنش های شدید و درگیریهای نظامی نیز روبرو می شدند که چچن و داغستان از جمله آنها به شمار می روند.
جمهوری چچن کشور روسیه
چچن و اینگوش با مساحتی حدود ۱۹۳۰۰ کیلومتر مربع و جمعیتی حدود ۰۰۰’۴۰۰’۱ نفر در شمال گرجستان
و غرب جمهوری داغستان قرار دارد و جزء جمهوری های مسلمان نشین روسیه اروپایی به شمار می رود . مرکز آن شهر گروزنی است.
چچن ها از اقوام بومی شمال قفقازند . ۵۷% جمعیت آن را چچن ها ‘ ۲۲% روس ها ‘ ۱۲/۵% را اینگوش ها تشکیل می دهند.
چچن ها اکثرا در قسمتهای مرکزی و خاوری سرزمین چچن و اینگوش ها در نواحی غربی آن زندگی می کنند.
اکثر مردم جمهوری چچن مسلمانند و از سایقه زیادی برخوردارند. دین اسلام در سده شانزدهم میلادی
به وسیله اقوام آوار و کومیک به میان آنان برده شد.
چچن ها مردمانی سخت کوش و سرسختند و در مقابل نفوذ روس ها در سده نوزدهم به شدت ایستادگی کردند.
و از قیام سیخ شامل سرسختانه حمایت کردند. روسها در سال ۱۸۹۵ بر این سرزمین تسلط یافتند و شمار زیادی
از چچن ها را به مهاجرت به عثمانی و عراق و اردن واداشتند. در انقلاب اکتبر ‘ سرزمین چچن آخرین مرکز مقاومت
علیه رژیم کمونیستی بود و چند بار بین ارتش های سرخ و سفید دست به دست گشت. پس از انقلاب کمونیستی ‘
در سال ۱۹۲۰ جزء جمهوری خودمختار کوهستانی گردید.
پیوستن چچن و اینگوش به یکدیگر
در سال ۱۹۳۴ دو منطقه چچن و اینگوش به هم پیوستند و استان خودمختار چچن و اینگوش را پدید آوردند و در سال ۱۹۳۶ به جمهوری خودمختار مبدل شدند. پس از جنگ جهانی دوم به علت همکاری با آلمانهای نازی تعدادی از مردم آن به جمهوری هالی آسیای مرکزی کوچانده شدند و جمهوری خودمختار چچن و اینگوش منحل گردید. در سال ۱۹۵۷ جمهوری چچن و اینگوش دوباره تاسیس شد و به آنان اجازه داده شد تا به سرزمین مادری خویش بازگردند. در سال ۱۹۹۱ پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ‘ چچن و اینگوش استقلال کامل خود را اعلانم داشتند. از آنجایی که اینگوش ها تمایلی به جدا شدن از فدراسیون نداشتند میان آنان و چچن ها درگیریهایی رخ داد و در سال ۱۹۹۲ از یکدیگر جدا شدند و دو جمهوری مجزا تشکیل دادنمد.
انتخابات ۱۹۹۱ کشور روسیه
در انتخابات نوامبر ۱۹۹۱ جوهر دودایف به ریاست جمهوری چچن رسید و به دنبال آن استقلال جمهوری چچن را اعلام داشت و زمزمه هایی علیه وی آغاز شد. در سال ۱۹۹۴ مخالفان دودایف تحت رهبری روسلان خاسبولاتوف بر فعالیتهای خود افزودند ولی در تصرف گروزنی با ناکامی روبرو شدند. در نوامبر سال ۱۹۹۴ بوریس یلتسین از طرفین خواست که به درگیریها و مخالفت های خود پایان دهند و چچن دست از خواسته های خود بردارد ‘ در غیر این صورت ناگزیر از مداخله نظامی خواهد شد. چون از یک سو طرفین از کینه توزیهای دیرین و مخالفتهای خود دست بردار نبورند و از سوی دیگر از خواسته های استقلال طلبانه خود نیز عقب نشینی نمی کردند ‘ با واکنش نظامی روسیه روبرو شدند و سرزمینچچن از زمین و هوا مورد حمله ارتش قرار گرفت.
قسمتهایی از شهر گروزنی ویران شد و به تصرف ارتش روسیه کشته شده بود ‘ اوضاع ظاهرا آرام گرفت و مبارزان چچنی به شهر و خانه های خود بازگشتند و شهر گروزنی پایتخت چچن را در اختیار گرفتند و به دنبال قرارداد ترک مخاصمه بین نیروهای روسی و مبارزان چچنی به امضاء رسید و در ژانویه ۱۹۹۷ اسلان ماسخادوف به ریاست جمهوری انتخاب گردید.
در سال ۱۹۹۹ داغستانی اعلام استقلال کردند و استقلال طلبان چچن نیز دوباره استقلال میهن خود و جدایی از فدراسیون روسیه را خواستار شدند. این بار نیز با واکنش شدید مسکو روبور گردیدند و ارتش روسیه از هوا و زمین بر چچن تاخت و انجا را تصرف کرد.
جمهوری داغستان کشور روسیه
جمهوری داغستان که حدود ۵۰۰۰۰ کیلومتر مربع وسعت و معادل ۰۰۰’۹۰۰’۱ نفر جمعیت دارد ‘
در غرب دریای خزر واقع شده و شهر ماخاج قلعه مرکز آن است و داغستان یکی از متراکم ترین
نواحی جهان از نظر تنوع نژادی و قومی است و بیش از ۳۰ گروه قومی ملی در آن به سر می برند
که از آن جمله ۀوارها ‘ دارقین ها ‘ کومیک ها ‘ روسها و لزگی ها و لک ها تبرسران ها و آذری ها
و غیره را می توان نام برد. ساکنان سرزمین داغستان عمدتا مسلمانند و روس ها و اوکراینی ها
با مذهب ارتدوکس جز اقلیت های مذهبی آن هستند.
سرزمین داغستان در روزگار گذشته اکثرا مورد نزاع ایران و روسیه و عثمانی بوده است . در سال
۱۶۰۶ شاه اسماعیل صفوی آنجا را به تصرف ایران درآورد و در نیمه اول سده هجدهعم روسها به
مرور بر ان مسلط شدند و عهدنامه ترکمن چای تمامی سرزمین داغستان را به روسیه واگذار کرد.
در دهه سوم سده نوزدهم پیروان فرقه نقش بندیه که در داغستان نفوذ فراوان یافته بودند علیه
روس ها دست به جهاد زدند و پس از کشته شدن قاضی ملا رهبر فرقه که در سال ۱۸۳۲ رخ داد
نخست حمزه بک و سپس شیخ شامل رهبری قیام را بر عهده گرفتند. مقاومت شیخ شامل تا
سال ۱۸۵۹ ادامه داشت و در آن سال مغلوب و دستگیر شد.
پس از انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ داغستان اعلام استقلال کرد و تا سال ۱۹۲۰ به مبارزات استقلال طلبانه خود ادامه داد و سرانجام تسلیم شد و نظام شوروی را گردن نهاد و به جمهوری خودمختار داغستان مبدل گردید. همزمان با استقلال طلبی چچن ها داغستانی ها نیز دست به شورش زدند و نهضت های استقلال طلبی دوباره در ان شکل گرفت و به اعلام استقلال سال ۱۹۹۹ منتهی شد که ان نیز به وسیله نیروهای مسلح روسیه سرکوب گردید.